پروتز سینه ؛ خوبی ها و خطرها

سوژه این هفته ما دختر خانم جوانی است با نام «سارا.م» که با دودلی و نگرانی جراحی کاشت پروتز سینه انجام داده است...

او که هنوز ازدواج نکرده خیلی نگران است این جراحی برای زایمان و شیردادن?اش در آینده مشکل ایجاد کند. اما به هر حال به خاطر زیبایی و به اصرار مادرش این کار را انجام داده. نظر کارشناسان «سلامت» را در این باره می?خوانید.

خانم سارا.م از دلایل، مشکلات و فواید عمل پروتز سینه‌اش می‌گوید:

باورهای اشتباهی درباره پروتز سینه داشتم

سلامت: چه شد که تصمیم گرفتید عمل پروتز سینه انجام دهید؟

من 28 ساله هستم اما سینه‌هایم اصلا رشد نکرده بود. وقتی به مجلسی دعوت می‌شدم یا به استخر می‌رفتم، احساس خوبی نداشتم و مجبور بودم همیشه از لباس‌های زیر اسفنجی استفاده کنم، ولی آنقدرها هم این موضوع برایم اهمیت نداشت اما به اصرار مادرم که چند سالی بود به من می‌گفتند باید پروتز سینه بگذارم، تحقیقاتی انجام دادم و با مراجعه به یک پزشک مجرب، برای این جراحی اقدام کردم.

سلامت: برای اصلاح رشد سینه به پزشک مراجعه کرده بودید؟

بله، چند سال پیش به متخصص غدد مراجعه کردم و قرص‌های هورمونی برایم تجویز شد اما این درمان جز ایجاد پرمویی، فایده‌ای برایم نداشت. پزشک دیگری گفت با ورزش ممکن است رشد سینه‌هایم آغاز شود بنابراین مدتی بدنسازی کار کردم ولی تاثیری نداشت.

سلامت: عمل پروتز سینه چطور بود؟

ابتدا به پزشک مجربی که تعریفش را زیاد شنیده بودم، مراجعه کردم. باورهای غلطی در مورد پروتزسینه داشتم. مثل اینکه دیگر نمی‌توانم شیر بدهم یا سرطان‌زاست یا امکان پاره شدن آن وجود دارد. دکتر درمورد تمام این باورها برایم توضیح داد و گفت از لحاظ شیردهی مشکلی نخواهم داشت در ضمن پروتزی که انتخاب کردم، از جنس سیلیکون است که به هیچ‌وجه پاره نمی‌شود و دوام زیادی دارد.

سلامت: از عوارض جراحی‌تان بگویید.

3 روز از عملم می‌گذرد ولی هنوز درد خیلی شدیدی دارم، مخصوصا پوستم در ناحیه بین سینه‌ها و زیر سینه کشیده می‌شود و این موضوع ناراحتم می‌کند. وقتی می‌خوابم، دیگر نمی‌توانم به‌تنهایی بلند شوم و احساس می‌کنم تمام بدنم خشک شده است. سرشانه‌هایم هم به سمت جلو کشیده شده و نمی‌توانم به دلیل درد، کتفم را صاف کنم. حس می‌کنم پوستم خیلی چرب شده است البته پزشک برایم توضیح دادند که این عوارض، طبیعی است و بعد از یکی، دو هفته استراحت مطلق و کمی نرمش، برطرف می‌شود.

سلامت: آیا بعد از عمل مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز است؟

3 روز بعد از عمل حمام رفتم و جای بخیه‌ها را ضدعفونی کردم. مراقبت خاصی نیاز نیست البته دکتر از من خواسته‌اند حتما چند ماه اول از لباس زیر فنردار استفاده کنم تا دچار افتادگی سینه نشوم. ماساژهایی نیز به من آموزش داده‌اند تا انجام دهم.

نگاه فوق?تخصص جراحی پلاستیک

نظر دکتر سیدمهدی موسوی‌زاده دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره سوژه «میزگرد زیبایی»

متقاضیـان جراحی پروتـز پستـان 3 دستـه انـد

سلامت: عمل پروتز سینه چقدر در کشور ما شایع است؟

این جراحی، جزو شایع‌ترین جراحی‌ها نیست ولی طرفداران زیادی دارد.

سلامت: چه کسانی داوطلب انجام این جراحی می‌شوند؟

متقاضیان به 3 دسته تقسیم می‌شوند؛ افرادی که به‌طور مادرزادی سینه ندارند، افرادی که سینه‌های بسیار بزرگ یا کوچک دارند که متناسب با سن و اندامشان نیست، افرادی که به دنبال بیماری‌ای مثل سرطان‌پستان، سینه‌شان را از دست داده‌اند.

سلامت: فقط به‌دلیل نداشتن سینه یا کوچک بودن آن، عمل پروتز سینه قابل انجام است؟

خیر، مهم‌ترین شرط این است که فرد وضعیت روحی‌-روانی مناسبی داشته باشد، دچار توهم یا توقعات بدون منطق نباشد و از سلامت جسمی هم برخوردار باشد. البته برای هر گروه از متقاضیانی که نام بردم، شرایط خاصی درنظرگرفته‌می‌شود و معیار داشتن سلامت، متفاوت است. یک جوان کاندید پروتز سینه باید کاملا سلامت باشد ولی برای یک خانم میانسال که جراحی سرطان‌پستان انجام داده است، حداقل‌های سلامت در حدی که بتوان او را بیهوش کرد و جراحی انجام داد، کافی است. داشتن بافت نگه‌دارنده سینه در محلی که قبلا جراحی انجام‌شده، در این افراد بسیار مهم است.

در ضمن اگر پوست در اثر تابش اشعه و وسعت جراحی قبلی از بین رفته باشد، بهتر است به جای گذاشتن پروتز برای بازسازی سینه، از روش‌های دیگری مثل استفاده از بافت‌های چربی و عضلات شکم بهره برد.

سلامت: آیا برای گذاشتن پروتز سینه محدودیت سنی داریم؟

این جراحی زمانی انجام می‌شود که فرد به سن بلوغ رسیده باشد. اگر در پایان این سن یعنی 20-18 سالگی سینه‌های فرد رشد نکرده باشد و متناسب با هیکل او نباشد، می‌توان این جراحی را انجام داد. برای سن حداکثر، محدودیت خاصی نداریم.

سلامت: پروتز سینه معمولا از چه جنسی است؟

همه پروتزها پوشش سلیکونی دارند اما محتوی آنها 2 نوع است، سرم فیزیولوژیک و ژل سلیکونی. ژل‌های سلیکونی هم انواع گوناگونی دارند و از نظر غلظت و قوام و حافظه متفاوت هستند.

سلامت: منظورتان از حافظه چیست؟

ژل‌های جدید سلیکونی حافظه دارند یعنی باوجود اینکه حالت ژله‌ای دارند، اگر قسمتی از آنها بریده شود، شکل و حالت خود را از دست نمی‌دهند.

سلامت: پروتزهای جدید چه تفاوتی با پروتزهای قدیمی‌تر دارند؟

غیر از حافظه، در پروتزهای جدید، لایه محافظ پرزهایی دارد که احتمال ایجاد عوارض را کم می‌کند. در ضمن در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی وجود دارند و براساس شکل قفسه سینه یا شکل سینه‌ای که فرد متقاضی آن است، انتخاب می‌شوند.

سلامت: جراحی پروتز سینه چه عوارضی دارد؟

عوارض زودرس و دیررس. عوارض زودرس جراحی پروتز سینه مثل هر عمل جراحی دیگری شامل تجمع خون یا هماتوم، عفونت محل پروتز، عفونت زخم، درد و... می‌شود.

مهم‌ترین عارضه دیررس جراحی پروتز سینه، عارضه‌ای است به نام «کپسولار کنترکتچر» یا «کپسول سفت‌‌شونده». درواقع بدن به دور هر ماده خارجی که در آن گذاشته می‌شود، محافظتی ایجاد می‌کند که به آن کپسول می‌گوییم. در مواردی کپسول دچار جمع‌شدگی و این جمع‌شدگی باعث بدشکلی بافت سینه و درد می‌شود. براساس شدت جمع‌شدگی، لازم است فرد تحت جراحی قرار بگیرد، پروتز درآورده شود و بعد با تکنیک‌های جراحی لازم، پروتز دوباره گذاشته یا تعویض خواهد شد.

سلامت: آیا پروتز سینه می‌تواند در آینده عامل ابتلا به سرطان‌پستان در فرد شود؟

اینکه پروتز سینه بتواند احتمال ابتلا به سرطان یا سایر بیماری‌ها نظیر بیماری‌های بافت همبند را در فرد افزایش دهد، ثابت نشده است.

سلامت: آیا فردی که کاندید جراحی پروتز سینه می‌شود، در آینده امکان شیردهی به فرزندش را دارد؟

از آنجا که محل قرار دادن پروتز سینه بیرون از سیستم شیردهی، پشت بافت شیردهی یا حتی پشت عضله‌ای که ارتباطی با بافت سینه ندارد، قرار می‌گیرد، دخالتی در میزان شیر یا امکان شیردهی نخواهد داشت.

سلامت: در صورت بروز حادثه، تصادف یا ضربه‌های شدید، احتمال پارگی پروتز وجود دارد؟

در پروتزهای جدید، این احتمال بسیار کم است مگر آنکه ضربه‌ها بسیار نافذ باشند. در صورت پارگی پروتز هم می‌توان آن را تعویض کرد و کار سختی هم نیست.

سلامت: اگر حادثه‌ای پیش نیاید، پروتزها چقدر ماندگاری دارند؟

جنس پروتزهای قدیمی طوری بوده که بافتشان بعد از مدتی از بین می‌رفت و تغییر شکل می‌داد و فرد مجبور می‌شد هر چند سال یک بار آنها را تعویض کند اما پروتزهای جدید زمان محدودی ندارند و فرد می‌تواند آن را تا پایان عمر حفظ کند.

سلامت: بعد از عمل، مراقبت‌های خاصی لازم است؟

در روزها و هفته‌های اول، بیمار محدودیت حرکتی دارد و نباید حرکات ورزشی شدید داشته باشد. البته حرکات آرام بازو و قفسه سینه توصیه‌می‌شود. بعد از ترمیم زخم و کشیده شدن بخیه‌ها، تا یکی، دو ماه بهتر است سوتین استفاده کند اما بعد از 3-2 ماه هیچ نوع محدودیتی برای نوع پوشش یا نوع حرکات ورزشی و بدنی وجود ندارد. چند هفته بعد از جراحی، پزشک به بیمار نرمش‌ها و ماساژ‌هایی روی سینه آموزش می‌دهد که علاوه بر فرم‌دهی بهتر سینه، مانع ایجاد کپسول‌های سفت‌شونده می‌شود.

سلامت: احتمال افتادگی سینه یا بدفرمی در کسانی که پروتز سینه دارند، چقدر است؟

اگر روش جراحی مناسب و بیمار برای عمل مناسب باشد، احتمال افتادگی سینه تقریبا صفر است ولی متاسفانه در مواردی خانم‌ها به دلیل تبلیغات گمراه‌کننده و دستمزد کمتر به جراحانی که علم کافی ندارند مراجعه می‌کنند و تحت جراحی‌های اشتباهی قرار می‌گیرند که عوارض بی‌شماری دارد. مثلا در برخی بیماران لازم است علاوه بر گذاشتن پروتز، بافت سینه‌ای جابجا شود ولی پزشک این کار را انجام نمی‌دهد و درنتیجه پروتز سینه نه تنها باعث زیبایی نمی‌شود، بلکه بدفرمی ایجاد می‌کند و عوارضی به دنبال دارد که در مواردی غیرقابل جبران است.

سلامت: به کسانی که قصد انجام جراحی پروتز سینه دارند، چه توصیه?ای دارید؟

بدن یک ابزار نیست که اگر با کیفیت کم یا اشتباه خریداری شد، بتوان آن را دور انداخت یا تعویض کرد یا با پرداخت هزینه اضافی مشکل را برطرف کرد. اگر جسم انسان، دچار عارضه شود، غیرقابل‌جبران است و در مواردی عوارض می‌تواند باعث بروز مشکلات جسمی، روحی و روانی شود که در تمام زندگی فرد تاثیرات سوء ایجاد می‌کند و رفتارهای خانوادگی و زناشویی را تغییر می‌دهد. در انتخاب پزشک باید وسواس بیشتری به خرج داد و به پزشکانی مراجعه کرد که فوق‌تخصص جراحی پلاستیک هستند زیرا فقط آنها علم کافی برای انجام این جراحی و مقابله با عوارض احتمالی دارند.

نگاه فوق‌تخصص غدد و متابولیسم

علت رشد ناکافی پستان در بعضی خانم ها

دکتر علیرضا استقامتی / استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

علت عدم رشد سینه یا رشد کم آن در برخی خانم‌ها، فشارهایی است که در دوران نوزادی به جوانه سینه رسیده است و البته این احتمال هم بسیار کم است. در غیر این صورت با توجه به اینکه سینه‌ها اصلا در این خانم رشد نکرده‌اند ولی باقی صفات ثانویه جنسی دارند و بلوغشان از باقی جنبه‌ها کامل بوده است، اشکال مربوط به گیرنده‌هاست. سینه‌ها بافت غده‌ای هستند که تحت‌تاثیر هورمون‌های مختلف مثل هورمون‌های جنسی، استروژن، پروژسترون، پرولاکتین و... رشد می‌کنند. برای آنکه هورمون‌ها بر رشد سینه تاثیر بگذارند، لازم است در بافت سینه گیرنده‌هایی وجود داشته باشد. در برخی افراد، تعداد گیرنده‌های این هورمون‌ها بسیار کم و جزیی است. در این صورت، باوجود اینکه هورمون وجود دارد و فرد بالغ می‌شود و سایر صفات ثانویه جنسی را خواهد داشت، سینه‌ها رشد نمی‌کنند. بنابراین دلیل رشد نکردن سینه در این خانم، اشکالات هورمونی و غدد نیست. اگر مشکل، کم‌کاری غدد جنسی بود، در همه ابعاد دچار کم‌کاری می‌شد یعنی هم رشد سینه متوقف می‌شد و هم عادت ماهانه نمی‌شد اما در مورد این خانم که عادت ماهانه می‌شوند ولی رشد سینه در ایشان متوقف شده، به‌طور حتم اشکال در گیرنده‌های هورمونی بافت سینه است که درمان طبی ندارد و تنها راه علاج، استفاده از جراحی پلاستیک است. دلیل کم بودن گیرنده‌ها در برخی افراد هنوز مشخص نیست ولی ممکن است زمینه‌های ارثی وجود داشته باشد.

نگاه روان‌شناس

جراحی زیبایی را نه رد می کنم، نه تایید

دکتر پروین ناظمی/ عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی

بسیاری از افراد جامعه به انجام جراحی‌های زیبایی گرایش دارند. درست یا غلط بودن این تصمیم، به این موضوع که ما چقدر از آنچه هستیم یا آنچه قصد انجام آن را داریم راضی هستیم، بستگی دارد. تمام این مسایل به عزت‌نفس مربوط است. اگر یک فرد با هر ویژگی ظاهری، اعتمادبه‌نفس داشته باشد و احساس رضایت و ارزشمندی کند، مسلما شرایط زندگی او متفاوت خواهدبود. وقتی کمبودی داریم، تمام مسایل و مشکلاتی که برایمان پیش می‌آید را به نداشته‌هایمان نسبت می‌دهیم در حالی که این کار اشتباه است.

گاهی ما یک ویژگی نداریم اما مطمئنا ویژگی‌های ارزشمندتری در وجود ماست. مهم آن است که خودمان را بشناسیم و از خود و ویژگی‌هایمان رضایت داشته باشیم. نباید با توجه به قضاوت‌های دیگران تصمیم بگیریم. خوشبختانه عمل زیبایی در این خانم، موفقیت‌آمیز بوده است اما در نظر بگیرید که اگر عمل موفقیت‌آمیز نبود، چه اتفاقی می‌افتاد؟ این تصمیم‌ها کاملا شخصی?اند و نباید به اصرار اطرافیان (در اینجا مادر گویا اصرار داشتند) اقدام کرد. خیلی از افراد نه‌تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای جهان، یک ویژگی را در ظاهر ندارند. اگر با نداشتن یک ویژگی، احساس خجالت کنیم یعنی اعتمادبه‌نفسمان پایین است. من انجام عمل زیبایی را نه تایید می‌کنم و نه رد چون همه چیز به وضعیت و شرایط فرد بستگی دارد. این یک انتخاب شخصی است و درست بودن آن به این بستگی دارد که فرد اطمینان کامل داشته باشد که در آینده مشکلی پیدا نمی‌کند و پشیمان نخواهد شد.

نگاه متخصص پوست?و?مو

کشش پوست بعد از جراحی پروتز پستان طبیعی است

دکتر امیرهوشنگ احسانی / عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

برای افزایش حجم بافت سینه از ابزارهای مختلفی استفاده می‌شود. یکی از روش‌هایی که معمولا مورداستفاده قرار می‌‌گیرد، پروتز بافت سینه است. پروتز یک بافت خارجی است که زیر بافت پوست قرار می‌گیرد. یک پروتز خوب باید بافتی باشد که بدن کمترین واکنش را به آن نشان دهد، قوامش نزدیک به بافت زیر پوست باشد و در اثر گذشت زمان تخریب نشود. اگر پروتز در محل مناسب و درستی قرار نگیرد یا حجم آن زیاد باشد، عوارضی نظیر کشیدگی پوست ایجاد می‌شوند. البته در این خانم که اصلا سینه نداشته‌اند، طبیعی است که با گذاشتن پروتز چون پوست اضافه‌ای وجود نداشته، پوست کمی کشیده شود. اگر اندازه پروتز در حد طبیعی و استاندارد باشد، به پوست فشار زیادی نمی‌آید اما استفاده از پروتزهای بزرگ به‌ویژه در افرادی که بافت پوست سفتی دارند، گاهی باعث ترکیدگی پوست می‌شود. اگر این خانم حس می‌کنند کشش پوستی‌شان شدید است باید به یک متخصص مراجعه کنند. برخی کرم‌ها می‌توانند این حس را کمتر کنند ولی اگر کشیدگی پوستشان زیاد و آزاردهنده است، باید با جراحشان صحبت کنند تا در صورت صلاحدید، اندازه پروتز کوچک‌تر شود اما اگر قابل‌تحمل است، مطمئن باشند با کمی صبر این حالت برطرف می‌شود. در مورد اینکه حس می‌کنند بعد از گذاشتن پروتزسینه میزان چربی پوستشان تغییر کرده، باید گفت مطمئنا هیچ ارتباطی بین این جراحی و چربی پوست وجود ندارد.

نگاه متخصص زنان و زایمان

جراحی پروتز پستان را توصیه نمی کنم

دکتر شیرین نیرومنش/ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

وقتی خانمی بدون مصرف دارو، مرتب عادت ماهانه می‌شود و درد قاعدگی دارد، یعنی در بدنش هورمون‌های زنانه وجود دارد و معمولا رشد سینه در این خانم باید عادی باشد. البته در خانم‌های جوان و افرادی که هنوز ازدواج نکرده‌اند و بارداری و زایمان نداشته‌اند،‌ممکن است سینه‌ها به صورت ارثی کوچک باشند. این خانم‌ها نباید سعی کنند به کمک دارو یا جراحی‌های زیبایی، اندازه سینه را افزایش دهند. در مورد این خانم که پزشک غدد معتقد است گیرنده‌های هورمون‌های جنسی را در سینه ندارد،‌ نمی‌توانم اظهارنظر کنم.

به عقیده من برای خانمی که با مصرف هورمون به صورت دارو و افزایش وزن، تغییر اندازه سینه نداشته باشد ولی بخواهد سینه‌هایش بزرگ‌تر شوند، شاید تنها راه، گذاشتن پروتز باشد. البته باید توجه داشت که گرچه جراحان پلاستیک این عمل را توصیه می‌کنند اما من به عنوان متخصص زنان برای دخترخانمی که سینه‌های کوچکی دارد به‌خصوص اگر مادرش نیز در همان سن به همان اندازه سینه داشته است عمل جراحی و گذاشتن پروتز را توصیه نمی‌کنم.

گذاشتن پروتز بدون عارضه و مشکل نیست. در دوران شیردهی و بارداری سینه‌ها بزرگ‌تر و غدد شیردهی فعال می‌شوند و ممکن است داشتن پروتز مشکل‌ساز شود. اگر خانم‌هایی که پروتز می‌گذارند، در ناحیه سینه دچار کیست یا ضایعات بدخیم شوند، به دلیل وجود پروتز، انجام ماموگرافی و سونوگرافی برای تشخیص بیماری‌های پستان امکان‌پذیر اما مشکل خواهد شد. به مادران عزیز توصیه می‌کنم که روی سن آغاز عادت ماهانه دخترشان حساس باشند و توجه داشته باشند که قبل از این اتفاق، رشد سریع قدی و بزرگ‌شدن سینه دخترها آغاز می‌شود و صفات ثانویه جنسی خود را نشان می‌دهند. 2سال بعد از آن، عادت ماهانه آغاز می‌شود. سن متوسط آغاز عادت ماهانه،‌حدود 12 تا 13 سالگی است. اگر علایم بلوغ و قاعدگی در دخترخانمی تا 16 سالگی ظاهر نشود، غیرطبیعی است و باید به پزشک زنان مراجعه شود تا آزمایش‌های هورمونی، سونوگرافی و... انجام شود. گاهی مشکل مربوط به دستگاه تناسلی و گاهی مربوط به سیستم مغزی و هورمون‌های جنسی است.

البته در مناطق سردسیر سن بلوغ بالاتر و حدود همان
16 سالگی و در مناطق گرمسیر سن بلوغ کمتر و حدود 9 سالگی است. با مراجعه به موقع و بررسی‌های لازم شاید بتوان با دارو مساله را حل کرد تا نیازی به گذاشتن پروتز در سن بالاتر نباشد.